PhonePe, GooglePay : చర్చల్లో ప్రత్యక్షంగా పాల్గొన్న మూలాల ప్రకారం, e-రూపాయి ద్వారా లావాదేవీలను అందించడం ద్వారా ఇండియన్ సెంట్రల్ బ్యాంక్ డిజిటల్ కరెన్సీ పైలట్లో చేరాలని కోరుకునే ఐదు చెల్లింపు సంస్థలలో PhonePe, GooglePay AmazonPay ఉన్నాయి. భారతీయ ఫిన్టెక్ సంస్థలు క్రెడ్ మొబిక్విక్ కూడా పైలట్లో చేరడానికి దరఖాస్తు చేసుకున్నాయి.
భౌతిక కరెన్సీకి డిజిటల్ ప్రత్యామ్నాయమైన ఇ-రూపాయి, డిజిటల్ కరెన్సీలను ప్రోత్సహించడంలో ప్రపంచవ్యాప్తంగా సెంట్రల్ బ్యాంకులు ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లను ప్రతిబింబిస్తూ, ప్రారంభ పెరుగుదల తర్వాత లావాదేవీలలో క్షీణతను చూసింది.
RBI E-రూపాయి లేదా సెంట్రల్ బ్యాంక్ డిజిటల్ కరెన్సీ అంటే ఏమిటి?
భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ జారీ చేసిన ఇ-రూపాయి అనేది 1 ఇ-రూపాయి నుండి 1 రూపాయికి మార్పిడి రేటుతో చట్టపరమైన టెండర్ డిజిటల్ రూపం. ఇది చెల్లింపు మాధ్యమం, చట్టపరమైన టెండర్ విలువ సురక్షితమైన స్టోర్గా అంగీకరించబడుతుంది. బ్యాంకు నోట్లు నాణేల మాదిరిగానే, నగదుకు బదులుగా స్వాధీనం చేసుకోవడానికి అనుమతించే లావాదేవీల కోసం ఇ-రూపాయిని ఉపయోగించవచ్చు.
ఫిజికల్ క్యాష్ వాలెట్ మాదిరిగానే డిజిటల్ వాలెట్ని ఆపరేట్ చేస్తూ, పూర్తిగా కాగిత రహిత లావాదేవీలతో మీరు ఇ-రూపాయిని మీ బ్యాంక్ ఇ-రూపాయి యాప్లో నిల్వ చేయవచ్చు. ఇ-రూపాయి లావాదేవీలు పంపినవారి/స్వీకర్తల ఫోన్ నంబర్ లేదా QR కోడ్ని పొందడం ద్వారా లేదా ఖాతా ఆధారిత లావాదేవీల ద్వారా అనామకంగా నిర్వహించబడతాయి.
ప్రారంభంలో, బ్యాంకులు మాత్రమే తమ మొబైల్ అప్లికేషన్ల ద్వారా ఇ-రూపాయిని అందించడానికి అనుమతించబడ్డాయి, అయితే ఏప్రిల్లో, ఆర్బిఐ ఆమోదించిన తర్వాత చెల్లింపు సంస్థలు తమ ప్లాట్ఫారమ్ ద్వారా ఇ-రూపాయి లావాదేవీలను కూడా అందించవచ్చని సెంట్రల్ బ్యాంక్ ప్రకటించింది.
చెల్లింపు సంస్థలు RBI నేషనల్ పేమెంట్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (NPCI)తో సన్నిహితంగా పని చేస్తున్నాయి రాబోయే మూడు లేదా నాలుగు నెలల్లో ఇ-రూపాయికి యాక్సెస్ను అందుబాటులోకి తీసుకురావచ్చని భావిస్తున్నారు. ఈ చెల్లింపు సంస్థలు UPI ద్వారా 85 శాతానికి పైగా డిజిటల్ చెల్లింపులను కలిగి ఉన్నాయి, ప్రతి నెల సగటున 13 బిలియన్ల లావాదేవీలు జరుగుతాయి.
రూపాయిని ప్రాచుర్యంలోకి తీసుకురావడానికి ప్రయత్నాలు చేసినప్పటికీ, డిజిటల్ కరెన్సీని పూర్తి స్థాయిలో ప్రారంభించేందుకు సెంట్రల్ బ్యాంక్ ప్రస్తుతం ఎటువంటి తక్షణ ప్రణాళికలను కలిగి లేదు. ఇది వచ్చే రెండేళ్లపాటు పైలట్ దశలోనే ఉండే అవకాశం ఉంది.