Gandhi Jayanti: ఈరోజు, అక్టోబర్ 2, 2024న, భారతదేశం జాతిపితగా పిలువబడే మహాత్మా గాంధీ 155వ జయంతిని జరుపుకుంటోంది. ఆగష్టు 15, 1947 న, అనేక సంవత్సరాల పోరాటం, అనేక మంది స్వాతంత్ర్య సమరయోధుల త్యాగాల తరువాత భారతదేశం స్వాతంత్ర్యం పొందింది. ఈ ప్రయాణంలో, మహాత్మా గాంధీ అహింసా తత్వశాస్త్రం ప్రపంచంపై శాశ్వత ప్రభావాన్ని మిగిల్చింది. బ్రిటిష్ పాలన నుంచి దేశాన్ని విముక్తి చేసేందుకు అనేక ఉద్యమాలకు నాయకత్వం వహించాడు. ఈ సందర్భంగా భారత స్వాతంత్య్రానికి దోహదపడిన మహాత్మా గాంధీ నేతృత్వంలోని ఏడు కీలక ఉద్యమాలను స్మరించుకుందాం.
భారతదేశంలో బ్రిటిష్ పాలనకు వ్యతిరేకంగా మహాత్మా గాంధీ నేతృత్వంలోని 7 అగ్రశ్రేణి ఉద్యమాలు
చంపారన్ సత్యాగ్రహం: బ్రిటిష్ వలస పాలనలో గాంధీజీ నేతృత్వంలో జరిగిన మొదటి సత్యాగ్రహ ఉద్యమం ఇది. బీహార్‌లోని చంపారన్‌లో జరిగిన రైతు తిరుగుబాటు అది. నీలిమందు సాగు చేయాల్సిన అవసరం లేదని రైతులు నిరసన వ్యక్తం చేశారు.
ఖేడా ఉద్యమం: చంపారన్ సత్యాగ్రహ విజయం తర్వాత ఇది రెండవ సత్యాగ్రహ ఉద్యమం. భారత స్వాతంత్ర్యంలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించిన అహ్మదాబాద్ మిల్లు సమ్మె జరిగిన 7 రోజుల తర్వాత ఈ ఉద్యమం ప్రారంభించారు. 1918 ఖేడా సత్యాగ్రహ సమయంలో, కరువు. ప్లేగు మహమ్మారి కారణంగా ఆదాయాన్ని చెల్లించలేని రైతులకు మద్దతుగా గాంధీ ఈ ఉద్యమాన్ని నిర్వహించారు.
రౌలట్ సత్యాగ్రహం: భారతదేశానికి వచ్చిన తర్వాత మహాత్మా గాంధీ ప్రారంభించిన మొదటి ఉద్యమాలలో ఇది ఒకటి. ఇది 1919 అణచివేత అరాచక, విప్లవాత్మక నేరాల చట్టానికి వ్యతిరేకంగా ముంబై నగరంలో ప్రారంభమైంది. దీనిని రౌలట్ చట్టం అని పిలుస్తారు. సర్ సిడ్నీ రౌలట్ నేతృత్వంలోని దేశద్రోహ కమిటీ సిఫార్సుల ఆధారంగా ఈ చట్టం రూపొందించారు. ముఖ్యంగా, ఇది భిన్నాభిప్రాయాలను నేరంగా పరిగణించడం, రాజకీయ కార్యకలాపాలను అణిచివేసేందుకు ప్రభుత్వానికి అధికారం కల్పించడం, రాజకీయ ఖైదీలను రెండు సంవత్సరాల పాటు విచారణ లేదా న్యాయ సమీక్ష లేకుండా నిర్బంధించడానికి అనుమతించింది.
సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమం: బ్రిటిష్ వారికి వ్యతిరేకంగా 4 సెప్టెంబరు 1920న ప్రారంభించిన ఈ ఉద్యమం, బ్రిటిష్ ప్రభుత్వంతో తమ సహకారాన్ని ఉపసంహరించుకోవడానికి, స్వయం పాలనను మంజూరు చేయడానికి భారతీయులను ఒప్పించడానికి మహాత్మా గాంధీ నేతృత్వంలోని రాజకీయ ప్రచారం.
ఉప్పు సత్యాగ్రహం: ఉప్పు సత్యాగ్రహాన్ని దండి మార్చ్ అని కూడా అంటారు. ఇది 1930లో భారతదేశంలో మహాత్మా గాంధీ నేతృత్వంలో అహింసాయుత శాసనోల్లంఘన ఉద్యమం.
దళిత ఉద్యమం: ఇది ఒక సామాజిక-రాజకీయ ఉద్యమం. ఈ ఉద్యమం దిగువ కులాల ప్రజలపై ఉన్నత కులాల సామాజిక, ఆర్థిక, సాంస్కృతిక ఆధిపత్యాన్ని అంతం చేయడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. దళిత ఉద్యమం యొక్క ప్రధాన లక్ష్యం భారతదేశంలో సామాజిక సమానత్వం ఆధారంగా ఒక సమాజాన్ని స్థాపించడం.
క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం: ఇది రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో భారతదేశంలో బ్రిటిష్ పాలనకు వ్యతిరేకంగా జరిగిన సామూహిక నిరసన. ఇది 1942 ఆగస్టు 8న బొంబాయిలో జరిగిన అఖిల భారత కాంగ్రెస్ కమిటీ సమావేశంలో ప్రారంభించారు. ఉద్యమం ప్రధాన లక్ష్యం బ్రిటిష్ పాలనను అంతం చేయడం, భారతదేశాన్ని తక్షణమే వలసరాజ్యం చేయమని బలవంతం చేయడం. క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం, ముఖ్యంగా, మహాత్మా గాంధీ “డూ ఆర్ డై” నినాదంతో, దేశాన్ని ప్రేరేపించి, భారతదేశం నుండి బ్రిటీష్ నిష్క్రమణకు దారితీసింది.
