Stroke : ప్రపంచవ్యాప్తంగా మరణాలు, వైకల్యానికి స్ట్రోక్స్ ప్రధాన కారణమవుతోంది. కానీ చాలా మందికి చాలా ఆలస్యం అయ్యే వరకు వచ్చే ప్రమాదం గురించి తెలియడం లేదు. అందుకు కారణాలను అర్థం చేసుకోవడం, హెచ్చరిక సంకేతాలను గుర్తించడం, స్ట్రోక్‌ను ఎలా నివారించాలో తెలుసుకోవడం మీ జీవితాన్ని నిలబెడుతుంది.
స్ట్రోక్ అంటే ఏమిటి?
మెదడులోని ఒక భాగానికి రక్త సరఫరా అంతరాయం ఏర్పడినప్పుడు లేదా తగ్గినప్పుడు, మెదడు కణజాలం ఆక్సిజన్, పోషకాలను కోల్పోయినప్పుడు స్ట్రోక్ సంభవిస్తుంది. దీనివల్ల మెదడు కణాలు నిమిషాల్లో చనిపోయి తీవ్ర నష్టానికి దారితీస్తాయి. స్ట్రోక్‌లలో రెండు ప్రధాన రకాలు ఉన్నాయి:
ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్: మెదడుకు రక్తాన్ని సరఫరా చేసే ధమనిలో అడ్డుపడటం వల్ల వస్తుంది.
హెమరేజిక్ స్ట్రోక్: మెదడులోని రక్తనాళం పగిలి, మెదడులో లేదా దాని చుట్టూ రక్తస్రావానికి దారితీసినప్పుడు సంభవిస్తుంది.
సాధారణ కారణాలు, ప్రమాద కారకాలు
అనేక కారకాలు మీ స్ట్రోక్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతాయి. కొన్ని మీ నియంత్రణలో ఉంటాయి. కానీ మరికొన్ని మన చేతుల్లో ఉండవు.
అధిక రక్తపోటు: ఇది స్ట్రోక్‌కు ప్రధాన ప్రమాద కారకం. ఇది పెరిగిన రక్తపోటు ధమనులను దెబ్బతీస్తుంది. వాటిని గడ్డకట్టే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంటుంది.
గుండె జబ్బులు: కర్ణిక దడ, గుండె వైఫల్యం, వాల్వ్ సమస్యలు వంటి పరిస్థితులు స్ట్రోక్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతాయి.
మధుమేహం: అనియంత్రిత రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలు కాలక్రమేణా రక్త నాళాలను దెబ్బతీస్తాయి.
ధూమపానం: పొగాకు వాడకం ధమని దెబ్బతిని వేగవంతం చేస్తుంది, రక్తపోటును పెంచుతుంది. రక్తాన్ని చిక్కగా చేస్తుంది. ఇవన్నీ స్ట్రోక్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతాయి.
అధిక కొలెస్ట్రాల్: అధిక కొలెస్ట్రాల్ ధమనులలో ఫలకం ఏర్పడటానికి దారితీస్తుంది, మెదడుకు రక్త ప్రసరణను అడ్డుకుంటుంది.
ఊబకాయం, శారీరక నిష్క్రియాత్మకత: అధిక బరువు లేదా నిశ్చలంగా ఉండటం వల్ల మీ స్ట్రోక్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది. తరచుగా ఈ కారకాలు అధిక రక్తపోటు, మధుమేహానికి దోహదం చేస్తాయి.
వయస్సు: మీరు పెద్దయ్యాక, ముఖ్యంగా 55 ఏళ్ల తర్వాత స్ట్రోక్ వచ్చే ప్రమాదం పెరుగుతుంది.
లింగం: పురుషుల కంటే స్త్రీలకు జీవితకాలంలో స్ట్రోక్ వచ్చే ప్రమాదం కొంచెం ఎక్కువగా ఉంటుంది.
హెచ్చరిక సంకేతాలు
స్ట్రోక్ హెచ్చరిక సంకేతాలను తెలుసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. ఎందుకంటే ముందస్తు జోక్యం నష్టాన్ని తగ్గించగలదు.
ముఖం వంగిపోవడం: ముఖం ఒక వైపు మొద్దుబారిందా లేదా కుంగిపోయిందా? నవ్వమని వ్యక్తిని అడగండి.
చేయి బలహీనత: ఒక చేయి బలహీనంగా ఉందా లేదా తిమ్మిరిగా ఉందా? రెండు చేతులను పైకి ఎత్తమని వ్యక్తిని అడగండి.
మాట్లాడడం కష్టం: మాట్లాడడం మందకొడిగా ఉందా లేదా అర్థం చేసుకోవడం కష్టంగా ఉందా? ఒక సాధారణ వాక్యాన్ని పునరావృతం చేయమని వ్యక్తిని అడగండి.
అత్యవసర సేవలకు కాల్ చేయడానికి సమయం: ఎవరైనా ఈ లక్షణాలలో ఏవైనా కనిపిస్తే, వారు దూరంగా వెళ్లినా, వెంటనే సహాయం కోసం కాల్ చేయండి.
స్ట్రోక్‌ను నివారించే మార్గాలు
అదృష్టవశాత్తూ, మీ ఆరోగ్యాన్ని నిర్వహించడం, జీవనశైలిలో మార్పులు చేయడం ద్వారా అనేక స్ట్రోక్‌లను నివారించవచ్చు:
రక్తపోటును నియంత్రించండి: మీ రక్తపోటును క్రమం తప్పకుండా పర్యవేక్షించండి. దానిని ఆరోగ్యకరమైన పరిధిలో ఉంచడానికి మీ వైద్యునితో పని చేయండి.
ఆరోగ్యకరమైన ఆహారాన్ని నిర్వహించండి: పండ్లు, కూరగాయలు, తృణధాన్యాలు, లీన్ ప్రోటీన్లు, ఆరోగ్యకరమైన కొవ్వులు అధికంగా ఉండే ఆహారంపై దృష్టి పెట్టండి. అధిక ఉప్పు, చక్కెర, ట్రాన్స్ ఫ్యాట్‌లను నివారించండి.
క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయండి: ఆరోగ్యకరమైన బరువును నిర్వహించడానికి, గుండె ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడానికి వారంలో చాలా రోజులు కనీసం 30 నిమిషాల మితమైన శారీరక శ్రమను లక్ష్యంగా పెట్టుకోండి.
ధూమపానం మానేయండి: మీరు ధూమపానం చేస్తుంటే, మీ స్ట్రోక్ ప్రమాదాన్ని తగ్గించడానికి అత్యంత ప్రభావవంతమైన మార్గాలలో ఒకటి.
ఆల్కహాల్‌ను పరిమితం చేయండి: మితిమీరిన ఆల్కహాల్ వినియోగం రక్తపోటును పెంచుతుంది. ఇది స్ట్రోక్ ప్రమాదానికి దోహదం చేస్తుంది. కాబట్టి మితంగా త్రాగండి.
మధుమేహాన్ని నిర్వహించండి: సరైన ఆహారం, వ్యాయామం, అవసరమైతే మందులతో రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను అదుపులో ఉంచండి.
గుండె సమస్యలకు చికిత్స చేయండి: మీకు కర్ణిక దడ వంటి గుండె పరిస్థితులు ఉంటే, మందులు లేదా ఇతర చికిత్సలతో వాటిని నిర్వహించడానికి మీ వైద్యునితో కలిసి పని చేయండి.
స్ట్రోక్‌కి గల కారణాలు, హెచ్చరిక సంకేతాలు, ప్రమాద కారకాల గురించి తెలుసుకోవడం నివారణకు మొదటి అడుగు. మీ ఆరోగ్యాన్ని నిర్వహించడానికి చురుకైన చర్యలు తీసుకోవడం ద్వారా, మీరు మీ ప్రమాదాన్ని గణనీయంగా తగ్గించుకోవచ్చు. స్ట్రోక్ వినాశకరమైన ప్రభావాల నుండి మిమ్మల్ని మీరు రక్షించుకోవచ్చు. మీ స్ట్రోక్ ప్రమాదాన్ని నిర్వహించడంలో వ్యక్తిగతీకరించిన సలహా కోసం ఎల్లప్పుడూ ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులను సంప్రదించండి.
