Women’s Day 2025 Special: భారతీయ సినిమా చరిత్రలో తొలి మహిళా తార గురించి మాట్లాడేటప్పుడు, ఇంటర్నెట్‌లో మొదటగా దేవిక రాణి అనే పేరు వస్తుంది. ఆమె 1933లో ‘కర్మ’ చిత్రంతో అరంగేట్రం చేసింది. ఆమె తొలి చిత్రంలోనే ముద్దు సన్నివేశం కోసం వార్తల్లో నిలిచింది. ఇంటర్నెట్‌లో కొంచెం ఎక్కువగా వెతికితే, తొలి మహిళా కళాకారిణిగా ‘ఫాతిమా బేగం’ పేరు కూడా వస్తుంది. దివంగత నటి 1922లో అర్దేషిర్ ఇరానీ నిశ్శబ్ద చిత్రం ‘వీర్ అభిమన్యు’ ద్వారా హిందీ సినిమాలోకి అడుగుపెట్టింది. తరువాత, ఆమె నిర్మాత-దర్శకురాలిగా మారింది. కానీ, ఇంటర్నెట్‌లో అందుబాటులో ఉన్న ఈ సమాచారం అబద్ధమని మీకు తెలుసా ఎందుకంటే 1913లో విడుదలైన ‘మోహినీ భస్మాసుర్’ చిత్రంతో భారతీయ సినిమా తన మొదటి మహిళా కళాకారిణిని పొందింది.
దివంగత నటుడు విక్రమ్ గోఖలే ముత్తాత భారతదేశపు తొలి మహిళా నటి.
2022 సంవత్సరంలో, సినీ కళాకారుల సంస్థ సినీ మరియు టెలివిజన్ ఆర్టిస్ట్ అసోసియేషన్ (CINTAA) ప్రముఖ నటుడు విక్రమ్ గోఖలే జ్ఞాపకార్థం నివాళి సభను నిర్వహించింది. ఈ సమావేశంలో, ఆమె ముత్తాత కూడా సినిమాల్లో భాగమని వెల్లడైంది. మరింత దర్యాప్తులో, గోఖలే ముత్తాత భారతీయ సినిమాకు మొదటి మహిళా తార అని, ఆమె పేరు దుర్గా బాయి కామత్ అని తేలింది. భారతీయ సినిమా పితామహుడు దాదా సాహెబ్ ఫాల్కే 1913 నవంబర్‌లో తన రెండవ చిత్రం ‘మోహినీ భస్మాసూర్’లో కామత్‌కు అవకాశం కల్పించారు.
1913లో దాదా సాహెబ్ ఫాల్కే తన మొదటి చిత్రం ‘రాజా హరిశ్చంద్ర’ను నిర్మించినప్పుడు, ఆ సమయంలో ఏ మహిళా కళాకారిణి కూడా ఆ చిత్రంలో పనిచేయడానికి అంగీకరించలేదు, కాబట్టి దాదా సాహెబ్ ఫాల్కే అన్నా సలుంకేను తారామతి పాత్రకు ఎంచుకున్నారు. ఆ కాలంలో సినిమాల్లో పనిచేసే మహిళలను చిన్నచూపు చూసేవారు. విక్రమ్ గోఖలే ముత్తాత ‘మోహినీ భస్మాసుర్’లో పనిచేసినప్పుడు, ఆమె కూడా చాలా విమర్శలను ఎదుర్కోవలసి వచ్చింది.
భారతదేశపు మొట్టమొదటి చైల్డ్ ఆర్టిస్ట్
‘మోహినీ భస్మాసుర్’ చిత్రంలో దుర్గాబాయి కామత్ పార్వతి పాత్రను పోషించారు. అదే చిత్రంలో, ఆమె కుమార్తె కమలాబాయి గోఖలే మోహిని పాత్రను పోషించారు. ఆ సమయంలో కమలాబాయి గోఖలే వయసు కేవలం 13 సంవత్సరాలు, తద్వారా ఆమె భారతీయ సినిమా చరిత్రలో మొదటి మహిళా బాల కళాకారిణి అయ్యారు. 1913 సంవత్సరంలో, ఇద్దరు మహిళా కళాకారులు భారతీయ సినిమా చరిత్రలో అడుగుపెట్టారు. ప్రదర్శన కళలలో పనిచేసే మహిళలకు ‘బైజీ’ అనే బిరుదు ఇచ్చిన సమయం అది మరియు ఆ రోజుల్లో ఈ బిరుదు వేశ్యలకు కూడా ప్రబలంగా ఉండేది.
దర్యాప్తులో, దుర్గా బాయి సినిమాల్లో పనిచేయడానికి ముందు ఒక ట్రావెలింగ్ థియేటర్ కంపెనీలో చేరి, చుట్టూ తిరుగుతూ నటించేవారని తేలింది. అప్పట్లో థియేటర్‌లో నటించడం కూడా గౌరవప్రదంగా పరిగణించబడలేదు. దుర్గా బాయి బ్రాహ్మణ కుటుంబానికి చెందినది. ఆమె సినిమాలు, థియేటర్‌లో పనిచేయడంపై చాలా గొడవలు జరిగాయి. పంచాయితీలు జరిగాయి. ఆ సమయంలో బ్రాహ్మణ సమాజం ప్రజలు కామత్‌ను బహిష్కరించారు. కానీ ఆమె ధైర్యం కోల్పోలేదని, తన మార్గంలో స్థిరంగా ఉందని చెబుతారు.
వ్యక్తిగత జీవితం
1879లో జన్మించిన దుర్గ 7వ తరగతి వరకు చదువుకుంది. ఆమె ప్రముఖ మరాఠీ నటుడు చంద్రకాంత్ గోఖలే అమ్మమ్మ, ‘హమ్ దిల్ దే చుకే సనమ్’లో పనిచేసిన నటుడు విక్రమ్ గోఖలే ముత్తాత. ఆమె ముంబైలోని జెజె స్కూల్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్‌లో చరిత్ర ఉపాధ్యాయుడిగా ఉన్న ఆనంద్ నానోస్కర్‌ను వివాహం చేసుకుంది. ఈ వివాహం ఎక్కువ కాలం కొనసాగలేదని, దుర్గా బాయి తన కుమార్తెలలో ఒకరితో ఒంటరిగా జీవించాల్సి వచ్చిందని చెబుతారు. దుర్గా బావు కామత్ దాదాపు 70 చిత్రాలలో నటించింది. ఆమె చివరి చిత్రం 1980లో విడుదలైన ‘గహరే’ అని చెబుతారు. ఆమె 117 సంవత్సరాల వయసులో పూణేలో మరణించింది.
